Saturday, June 6, 2009

ANG BANAL NA SANTATLO

Bukas, Araw ng Linggo pagkatapos ng Pentekostes, ipagdiriwang ng Sambayanang Katoliko ang Dakilang Kapistahan ng Banal na Santatlo: Solemnity of the Most Holy Trinity, upang hikayatin ang lahat na pagmunimunihan ang pinakasentral na katotohanan ng pananampalatayang Kristiyano: na ang Iisang Diyos ay may Tatlong Persona. Sinasabi ng ating pananampalatayang Kristiyano: “Sumasamba tayo sa iisang Diyos na Santatlo…may tatlong Persona ngunit iisang Diyos” (Athanasian Creed). Sabi nga ni Hesus sa kanyang mga alagad bago Siya umakyat sa langit, “Humayo nga kayo at gawing mga alagad ang lahat ng bansa, at binyagan sila sa ngalan ng Ama at ng Anak at ng Banal na Espiritu” (Mt 28:19).

Lampas sa likas na kakayahan ng pag-iisip ng tao ang matuklasan ang katotohanang ito, na ang Diyos nga ay Tatlong Persona sa Iisang Diyos. Alam lamang natin ito dahil sa biyayang umiibayo sa kalikasan, supernatural grace, at sa kaloob na birtud ng pananampalataya: birtud na umiibayo sa kalikasan, supernatural virtue, na nagbibigay sa atin ng kahandaang laging sumang-ayon sa pahayag ng Diyos, dahil ang pahayag ay mula sa Diyos na hindi maaaring manlinlang o malinlang. Misteryo nga ang katotohanan ng Banal na Santatlo sapagkat hindi natin malalaman kung hindi inihayag ng Diyos at tinanggap nang pananampalataya; misteryo pa rin dahil, bagamat inihayag at tinanggap na, hindi pa rin lubos na makayanang unawain ng ating pag-iisip. Ganunpaman, bagamat misteryo, hindi naman maaaring balewalain na lang o tumigil na matapos sabihin ito. Kung ang pagpapakabanal ay paglago sa pag-ibig sa Diyos, kailangang may paglago tayo sa pagkilala sa Diyos. Paano naman natin masasabing iniibig ang isang hindi kilala, baka kung sinong iba na yon. At ano pa nga ba ang pagkilalang ito na hinahanap sa atin kundi pagkilala sa Diyos sa paraang nais Niya. Kaya rin naman inihayag ng Diyos ang Kanyang katalagahan bilang Tatlong Persona sa Iisang Diyos ay dahil nais Niyang kilalanin ito.

Ang tao ay nilikhang may pag-iisip, intellect sa wikang Ingles, upang unawain ang katotohanan. Bagamat ito ay espiritwal na kakayahan, sapagkat lumalagpas din naman sa mga materyal na bagay (may kakayahan tayong mag-isip ng mga bagay na hindi materyal, gaya ng walang hanggan), likas din ito sa tao na isang “sumasakatawang diwa”, espiritwal na diwa sa materyal na pangangatawan. Ang katuwang ng kakayahang espiritwal na ito ay ang ating kalayaang pumili, free will sa Ingles, upang makuha naman nating malayang kumiling, umibig, sa mabuti, sa bawat pagkakataon.

Pag-iisip at kalayaan, mga kakayahan ng espiritwal na diwa ng tao. Pag-iisip, likas na nakatakda sa pag-unawa ng katotohanan; kalayaan, sa pagpili, pag-ibig sa mabuti. Masasabi rin, marahil, na ito ay upang, sa buong materyal na sansinukob, magkaroon ng isa man lamang na uri ng nilikha, ang tao, na may kakayahang kilalanin ang Diyos nang may pag-unawa at kakayahan ding malayang kilingan, ibigin, ang Diyos. Wala ring pag-ibig kung hindi malaya ang pagpili. Ngunit dahil naman sa ang Diyos ay lubos na umiibayo sa lahat ng nilikha, at dala pa rin ng depektibong kalikasang mana natin mula kina Adan at Eba, hindi natin kayang kilalanin at ibigin nang sapat ang Diyos kung walang tulong ng grasya mula sa Kanya. Ngunit dahil may grasya, tungkulin nating pakilusin din ang likas na kakayanan upang lumago sa pagkilala at pag-ibig sa Diyos. Walang kabuluhan ang buhay ng tao sa daigidig, hindi natin magiging kaisa ang Diyos sa kaligayahang walang-hanggan, kung walang sapat na pagkilala at pag-ibig sa Diyos sa katapusan ng ating buhay sa mundo.

Sa pagsisikap na maragdagan ang ating pag-unawa sa misteryo ng Tatlong Persona sa Iisang Diyos, sinasabing ang pagkakatangi ng Tatlong Persona ay nasa pakikipag-ugnayan, relations sa wikang Ingles: Ang Diyos Ama ay Ama sa pakikipag-ugnayan sa Anak, paternity sa wikang Ingles; ang Diyos Anak ay Anak sa pakikipag-ugnayan sa Ama, filiation sa wikang Ingles; at ang Banal na Espiritu sa pakikipag-ugnayan sa Ama at Anak, bilang isang prinsipyong pinagmulan Niya, at ang tawag sa pagmumula na ito ng Banal na Espiritu ay spiration, sa Ingles, parang paghinga mula sa Ama at Anak. Ang Diyos ay pag-ibig (1 Jn 4:8, 16) dahil may pakikipag-ugnayan sa Kanyang panloob na buhay. Sinasabi ring ang Diyos Ama ay Diyos na nakakikilala sa Kanyang Sarili; at ang Diyos Anak ang pagkakilala ng Diyos Ama sa Sarili, ang larawan ng Diyos sa Kanyang Sariling Isip, ang kanyang Salita. Diyos ang Nag-iisip, kaya ang Kanyang Salita o Kaisipang tumutukoy sa Sarili ay hindi maaaring anino lamang kundi Siya Mismo. Kaya nga sinasabi ni San Juan sa pambungad ng kanyang ebanghelyo, “Sa simula ay naroon na ang Salita; at ang Salita ay kasama ng Diyos; at ang Salita ay Diyos” (Jn 1:1) In the beginning was the Word, and the Word was with God, and the Word was God. At dahil din ang Salitang ito ng Diyos ay kaganapan ng Mabuti, ganap na pag-ibig ang namamagitan sa Diyos Ama at Diyos Anak, at ang pag-ibig na ito ang Banal na Espiritu. Ang buhay-kristiyano ay isang paanyaya at paglago sa pakikibahagi sa panloob na pagkikilanlan at pag-iibigan ng Tatlong Persona ng Banal na Santatlo.

Bagamat may Tatlong Persona, iisa pa rin ang Diyos; hindi maaaring humigit sa isa sapagkat, kung may kapantay, hindi na kataas-taasan sa lahat, hindi totoong diyos.

Iisa lang ang Diyos na kumikilos sa labas ng Sariling PagkaDiyos, bagamat sa ating pananalita ay may mga pagkilos na sinasabi nating naa-angkop sa Diyos Ama, mayroong nababagay sa Diyos Anak, at mayroon din sa Banal Espiritu. Sabi nga ni San Pablo: “Ibat iba ang uri ng mga kaloob, ngunit isang Espiritu; at ibat iba ang uri ng paglilingkod, ngunit isang Panginoon; at ibat iba ang uri ng mga gawa, ngunit isang Diyos, na gumagawa ng lahat sa lahat” (1 Cor 12:4). Ang mga Kaloob, gifts, ay angkop sa Banal na Espiritu; ang Paglilingkod, ministries, ay angkop sa Panginoong Hesus, Diyos Anak na naging tao rin; at ang mga Gawa, works, paglikha at pagpapanatili ng lahat sa kaayusan, angkop sa Diyos Ama.

Sana ay lalo nating matutunang makita at ayunan ang pagkilos ng Banal na Santatlo sa ating mga buhay.

O.C.P.A.J.P.M.

No comments:

Post a Comment