SEPARATION
OF POWERS
Balikan
naman po natin ngayon ang usapin ng separation
of powers, ang pinakamahalagang prinsipyong may kinalaman sa istruktura ng
ating pamahalaan. Ang sinasabi po ng
prinsipyong ito ay magkahiwalay na nakatalaga sa tatlong sanga ng pamahalaan
ang tatlong punong-gawain ng pamamahala:
ang paglikha ng mga batas, sa lehislatura; ang pagpapatupad ng mga ito,
sa ehekutibo; at ang paglilinaw sa tinutukoy ng batas sa mga pagkakataong may hindi
pagkakasundo, sa hudikatura. Ibig
sabihin, ipinagbabawal ng Saligang Batas na manghimasok ang bawat sanga sa
gawain ng isat-isa; at kapag nagkaroon ng ganoong panghihimasok—encroachment—ang akto ng panghihimasok
ay maaaring ituring na walang bisa sapagkat labag sa Saligang Batas. Ang pagkakahiwalay ng gawain ng tatlong sanga
ng pamahalaan—executive, legislative, at judicial—ay isang mekanismo upang tiyaking hindi maabuso ang
kapangyarihan: bawat sanga ay nagsisilbi
ring bantay at pampigil—check and balance—sa
maaaring pagmamalabis ng kapangyarihan ng isat-isa. Ang paglabag sa prinsipyo ng separation of
powers ay maaaring pagmulan ng hindi makatarungang kalalagayan. Isa na rito ang pagkakawaldas ng
bilyon-bilyong piso sa umiiral na sistema ng “pork barrel” ng konggreso.
Ang
pork barrel ay panlalait na tawag sa perang nakalaan sa taunang budget ng
pamahalaang nasyonal para sa bawat miyembro ng konggreso. Ang pormal na tawag dito ay “Priority Development Assistance Fund” o
PDAF.
Sa
loob ng lumipas na ilang taon, ang PDAF ng bawat congressman ay 70 million
pesos. Hindi naman ito dumaraan sa kamay
ng congressman; ang kanyang karapatan lamang ay sumulat sa Department of Budget
Management para sabihin kung anong mga programa o proyekto ang nais niyang
paglaanan ng mga perang ito, at kung aling mga ahensya ng burukrasya ang nais
niyang magpatupad ng mga proyektong iyon.
Sa
isang banda, maaari ngang sabihing nasa ayos lamang ito, sapagkat hindi naman
congressman ang nagpapatupad ng proyekto kundi mga ahensya ng executive branch
gaya halimbawa ng DPWH, DSWD, Department of Health, Department of Agriculture, o iba pa. Ngunit sa kabilang banda, bakit pa ipauubaya
sa congressman ang pagpili ng programa o proyektong popondohan kung wala rin lang
siyang legal na karapatang mag-utos sa mga ahensyang magpapatupad ng mga
proyektong iyon? At kung tutuusin, sa
pagpili lamang ng proyektong popondohan, malabo na kaagad na asahang magiging
tama o pinakamabuti ang pagpili ng proyekto sa bahagi ng congressman, sapagkat
wala naman siyang mga tauhan o sariling burukrasyang masasabing dalubhasa o
eksperto, nagsaliksik, nagplano, at may kasanayan sa mga bagay na iyon. At kung lahat ng ito ay iaasa o ibabalik din
lamang sa mga ahensya ng executive branch, bakit pa congressman ang bibigyan ng
karapatang pumili ng proyektong paglalaanan ng pondo? Higit na marapat yata na iwanan na lamang sa
ahensya ng executive branch ang pagpili ng proyektong dapat pondohan. Department of Education din naman ang higit
na nakakaalam ng pangangailangan ng mga public schools. Department of Agriculture din naman ang dapat
na nakakaalam kung ano ang mga abonong kailangan ng mga magsasaka sa isang
distrito o lalawigan. Bakit kailangang
magdaan kay congressman ang pagpapatayo ng dagdag na classroom o pagbili ng mga aklat-aralin o textbooks o abono sa mga pananim?
Hindi rin nga maaaring sisihin ang congressman kung sub-standard ang naitayong classroom o kulang ang dumating na mga
aklat sapagkat wala namang siyang control
o administrative supervision man
lamang sa mga ahensya ng executive branch.
Ito rin marahil ang dahilan kung bakit may iskandalong katulad ng nasasangkutan
ng isang Janet Lim Napoles na pinaparatangang naging facilitator sa pagkakawaldas sa sampung bilyong pisong pork barrel
ng ilang congressman at senador sa mga proyektong hindi nagawa.
Ang
isa pang ma-anomalyang aspeto ng pork barrel ay ang pagiging mistulang suhol
mula sa ehekutibo, hindi lamang para ipasa ng konggreso ang taunang budget ng
pamahalaan, kundi upang hindi kumontra sa lahat ng nais na maipasa ng ehekutibo,
sapagkat ang mismong pagpalabas ng pera o release
ng pork barrel ay nakasalalay din sa Department of Budget Management. Wala ring magagawa ang congressman kung hindi
maglabas ng “release order” ang DBM
upang maitaya na ang pondo sa pagbili o pagpapakontratang dapat gawin. Sa kasaysayan, marami nang nangyaring
pag-ipit sa pork barrel ng oposisyonistang congressman. At kahit hindi talaga gagawin, ang mismong
posibilidad na mangyaring ipitin ang kanyang pork barrel ay sapat na upang
magdalawang-isip ang isang congressman bago kumontra sa anumang panukala ng
Malacañang.
Kung
walang pork barrel, hindi mangyayari ang katiwaliang ipinaparatang na
pinamunuan ni Janet Lim Napoles. Bukod pa
rito, matututukan ng ating mga congressman ang tunay nilang gawaing makilahok
nang matalino sa talakayan sa konggreso at sa pagbabalangkas nang mahusay sa
mga panukalang batas, sapagkat hindi na rin sila maaaring hanapan ng
kung-anuanong proyektong hindi naman talaga bahagi ng kanilang tungkulin.
Hanggang
dito na lamang po pansamantala; hanggang sa susunod, all the best po sa inyong
lahat.
O.C.P.A.J.P.M.
No comments:
Post a Comment