POLITICAL
DECISIONS
Isa sa mahalaga
ngunit madalas nakakalimutan sa mga usaping panlipunan ang konsepto ng political decisions, mga pagpapasyang sa
kahulihulihan ay nakasalalay sa kagustuhan lamang ng sambayanan, sa kursunada,
kung hindi man ng nakararami ay kursunada ng pinagmumulan ng kapangyarihan sa
sambayanan. Ibig sabihin, mga pagpiling hindi
nasasangkot ang isyu ng moralidad o legalidad.
Anuman ang maging pasya, hindi lalabag sa Batas Kalikasang Moral o sa
batas ng sambayanan, sa sistema ng batas.
Oo nga, ours is a government of laws, not of men;
ngunit hindi kakayaning lahat ng galaw o pagkilos ng pamahalaan ay saklawin ng
batas. Ganundin, malawak pa rin ang
larangan ng pagpili ng tao bilang tao sa harap ng Batas Kalikasang Moral: sa
nakararaming pagkakataon, alinman ang piliin sa mga alternatibo ay walang
matatawag na immoral. Hindi kasalanan
ang kumain ng meryenda; hindi rin kasalanan ang hindi pag-meryenda. At sa usaping panlipunan at ng pamahalaan, halimbawa
ng pagpapasyang nakasalalay lamang sa kagustuhan ng maykapangyarihang mamili
ang kapangyarihang maghalal ng mga pinuno sa pamahalaan. Ganundin ang pagtalaga ng tao sa katungkulan—power to appoint—na isa sa
pinakamahalagang kapangyarihan ng isang Chief Executive. Basta’t nasa taong itinalaga ang mga
kwalipikasyong hinahanap ng batas at nasunod ang nakatakdang proseso, walang
masasabing masama sa pagpili ng sinuman sa ilang mga kandidatong nakasalang.
Sa
kahulihulihan, masasabing kailangan ang mga halal na pinuno sa pamahalaan upang
may magsagawa ng mga political decisions bilang kinatawan ng madlang
manghahalal sa ating sistema ng batas.
Dahil nga naman hindi matatawag na tama o mali ang pagpapasya sa batayan
ng moralidad o ng batas, ang tanging sukatan ay paghusga ng nakararami sa
halalan.
Hindi rin naman
maaaring iatas sa mga permanenteng kawani ng pamahalaan ang ganitong mga
pagpapasya, sapagkat wala nang paraan upang papanagutin sila kung hindi
kursunada ng madla ang naging pasya ng permanenteng kawani. Maaari lamang silang paalisin sa
panunungkulan kung immoral o labag sa batas ang kanilang gawa, dahil sila ay
permanenteng kawani ng pamahalaan.
Kailangang ilagay sa kamay ng pulitikong nanunungkulan—halal na
opisyal—ang mga pulitikal na pagpapasya.
Hindi rin naman
araw-araw ay may political decisions na kailangang gawin sa pamahalaan. Marami na ring aspeto ng operasyon ng
pamahalaan ay nasaklaw na ng batas.
Bagamat ang
pagsasabatas ng anumang kautusan ay political decision, kapag naisabatas na ay
wala nang puwang sa pagpili; kailangan nang sundin ang ipinag-uutos ng batas na
iyon. Hindi na political decision kundi obligasyon—legal duty—ang pinag-uusapan. Pagbayad ng sahod sa mga empleyado ng
pamahalaan, paghakot ng basura, pag-asikaso sa mga pasyente ng ospital ng
pamahalaan, pagtugis ng mga pulis sa mga salarin, at iba pa: ito ay mga gawaing hindi nangangailangan ng
direkta o palagiang pakikialam ng pulitikong pinuno; dapat ay magawa, gustuhin
man o hindi ng pulitikong pinuno, sapagkat ipinag-uutos ng batas na may
karampatang parusa sa hindi pagtupad ng kawaning nasasangkot o naatasan ng mga
tungkuling ito.
Kapansin-pansin,
kung tutuusin, na habang napakataas ng mga kwalipikasyong hinahanap sa mga
permanenteng kawani ng pamahalaan—kailangan ng diploma at kailangang pumasa sa
mga examination ng Civil Service Commission—halos walang hinahanap na galing sa
bahagi ng pulitikong pinuno. Wastong
gulang, nasyonalidad, paninirahan sa lokalidad, at kaalamang magbasa at
sumulat: ito lamang ang hinahanap sa pulitikong pinuno; sapagkat sa huli, ang
pinakamahalagang kwalipikasyon ay ang pag-halal sa kanya ng nakararaming
mamamayang manghahalal. Ibig sabihin,
ipinagkakatiwala sa kanya ang pagsagawa ng political decisions.
Sa sistema ng
ating demokrasya, ang madlang manghahalal ang maykapangyarihan sa lahat—sovereign—at siyang pinagmumulan ng
kapangyarihan ng Estado. Tama si
Pangulong Noynoy Aquino nang sabihin niyang “Kayo ang Boss ko” sa kanyang
Inaugural Speech. Ganunpaman, hindi ito
nangangahulugang dapat masunod ang kagustuhan ng kahit sino lang na Juana de la
Cruz, o kahit umabot pa sila ng kung ilang libo. Sapagkat ang paggamit ng kapangyarihan ng
madla ay nasa paghalal ng pulitikong pinuno; at kung nahalal na ay siya nang
kumakatawan sa madla. Maaari lamang
palitan sa susunod na halalan o sa pamamagitan din ng mekanismong nakatakda sa
ilalim ng batas.
May katotohanan
din sa kasabihang, vox populi, vox Dei,
“ang tinig ng madla ay tinig ng Diyos,” ngunit ang pinakamataas na paglalahad
ng tinig ng madla ay ang ating Saligang Batas, at kasunod nito, ang “mga batas
at kautusang pinaiiral ng mga sadyang itinalagang maykapangyarihan sa ilalim ng
batas”.
Hanggang
dito na lamang po pansamantala; hanggang sa susunod, all the best po sa inyong
lahat.
O.C.P.A.J.P.M.
No comments:
Post a Comment