Friday, June 26, 2009

SI SAN JOSEMARIA ESCRIVA

Ngayong araw, ika-26 ng Hunyo, anibersaryo ng pagkamatay ni San Josemaria Escriva, ang tagapagtatag ng Opus Dei. Ito ang kanyang kapistahan, araw ng kanyang pagpasok sa kaligayahang walang-hanggan.

Si San Josemaria ay ipinanganak noong taong 1902 sa Barbastro, EspaƱa, at sumakabilang buhay noong ika-26 ng Hunyo, taong 1975, sa Roma, sa edad na 73. Itinanghal siyang Santo ng Simbahan noong ika-6 ng Oktubre, taong 2002.

26 na taong gulang siya, isang pari, nang itinatag niya ang Opus Dei noong ika-2 ng Oktubre, taong 1928, bilang pagtupad niya sa nakitang kalooban ng Diyos na palaganapin ang katotohanang ang lahat ng tao ay tinatawag na magpakabanal, maging kaisa ng Diyos at makibahagi sa Kanyang kaligayahang walang-hanggan. Kakambal nito ang katotohanang para sa nakararaming tao, ang daan patungo sa kabanalan ay nasa mahusay na pagtupad ng mga pangkaraniwang tungkulin ng isang Kristiyano, pagtupad sa mga tungkuling pampamilya, sa gawaing panghanapbuhay, sa pagiging mabuting mamamayan, upang ang lahat ng ng pangyayari at kalalagayan sa buhay ay maging pagkakataon upang lalong makilala, ibigin at paglingkuran ang Diyos.

Ang doktrina o turong ito ay hindi isang bagong imbensyon. May batayan ito sa banal na kasulatan. Sinabi ni Hesus sa kanyang mga tagapakinig: “Kaya dapat kayong maging ganap, tulad ng inyong Amang nasa langit” (Mt 5:48). Sabi rin ni San Pablo sa kanyang unang liham sa mga taga-Tesalonika, “Ito ang kalooban ng Diyos, ang inyong kabanalan” (1 Thes 4:3). Karamihan sa mga unang itinanghal na santo ng simbahan ay mula sa hanay ng mga karaniwang tao: mga mangingisda ang mga apostol na sina San Pedro, San Andres, Santiago, at San Juan; kolektor ng buwis si San Mateo. Si San Pablo mismo ay tagagawa ng tolda. Sa mga unang martir sa Roma, may mga ina at ama ng pamilya.

Ganunpaman, sa pagdaan ng mga dantaon, lalo na sa pagbagsak ng Imperyong Romano sa kalagitnaan ng unang milenyo ng Kristiyanismo, at sa pagkawala ng kaayusan at kabihasnang tinataguyod ng Roma; sa pagpasok ng sangkatauhan sa madilim na panahon o dark ages, naging marahas at magulo ang mundo at tila lalong naging mahirap magpakabanal sa gitna ng daigdig. Dahil dito, marahil, lalong namuo ang kaisipang kailangang umalis ang tao mula sa kanyang kinalalagyan sa gitna ng daigdig kung nais niyang magpakabanal. Kailangang pumunta sa ilang o pumasok sa monasteryo, maging ermitanyo o monastiko, maging monghe, at tila ito lamang ang paraan upang magpakabanal.

Napakalaking kabutihan din naman ang naidulot at patuloy na idinudulot ng mga monastiko sa Simbahan at sa buong sangkatauhan. Bukod sa matinding buhay-panalangin, nariyan din ang paglikom at pag-imbak ng karunungang-manang batayan ng pagpapanibago ng kabihasnan, at ang paghain ng turo at halimbawa na ang ang buhay ng tao ay hindi natatapos sa daigdig kundi may inaasahang kaligayahang walang-hanggan. Ganunpaman, hindi man sinasadya, umiral din sa nakararaming tao ang maling akalang ang taong nasa gitna ng daigdig ay walang pag-asang maging banal, maliban laman kung siya ay aalis sa kanyang kinalalagyan sa mundo.

Salamat sa pagpupunyagi ni San Josemaria Escriva, at sa lahat din ng nakatulong sa pagpapalaganap ng doktrina ng “pangkalahatang tawag sa kabanalan” (sa Ingles, the universal call to holiness), ang katotohanang ito ay nabigyan ng karampatang pansin ng Ikalawang Konseho sa Batikano, Vatican 2, na ginanap mula 1962 hanggang 1965, at ngayon ay malinaw at hayagang itinuturo ng Simbahang Katolika.

Lahat nga ng tao ay tinatawag ng Diyos na magpakabanal; at sa nakararami nating Kristiyanong namumuhay sa gitna ng daigdig, ang daan ng pagpapakabanal ay nasa mismong pakikilahok natin sa lahat ng gawaing angkop sa tao, sa mga larangang ginagalawan natin, at sa pagsasaayos natin sa mga gawain at larangang ito ayon sa kalooban ng Diyos.

Lahat nga ng gawaing pantao—gawaing pantahanan, panghanapbuhay, pati ang pakikilahok sa pulitika (hindi kasali rito ang mga gawaing likas na masama dahil nga hindi angkop sa tunay na kalikasan ng tao) ay dapat na maging daan, maaaring maging daan ng pagpapakabanal, ng ating paglago sa pagiging kaisa ng Diyos, kung ang mga gawain at tungkuling ito ay tutupdin nang may pag-ibig sa Diyos. Sa pagpalaganap niya sa katotohanang ito, si San Josemaria Escriva ay tinawag ni Papa Juan Pablo Ikalawa na “santo ng pangkaraniwang buhay”, the saint of the ordinary (Address, 7 October 2002).

Sa pag-alaala sa turo at halimbawa ni San Josemaria Escriva, sana ay lalong tumindi ang ating pagnanasa, at lalong sumigasig ang ating pagsusumikap na magpakabanal, maging ganap, at tupdin ng bawat isa, sa awa rin at tulong ng Diyos, ang kahulihulihang sanhi at layunin, ang kabuluhan, ng ating pag-iral bilang tao, na kilalanin, ibigin at paglingkuran ang Diyos ng ating buong pagkatao, at nang sa gayon ay maging kaisa tayo ng Diyos at makibahagi sa Kanyang kaligayahang walang-hanggan.

O.C.P.A.J.P.M.

Saturday, June 13, 2009

ANG BANAL NA KOMUNYON

Bukas, ikalawang Araw ng Linggo pagkatapos ng Pentekostes, ipagdiriwang natin ang Dakilang Kapistahan ng Katawan at Dugo ni Kristo, Solemnity of the Body and Blood of Christ, Dakilang Kapistahan ng Corpus Christi, upang pagmunimunihan at namnamin ang katotohanang sa Banal na Komunyon, sa Sakramento ng Eukaristiya, ang tinapay na alay ay nagbabago ng sustansya, bagamat hindi ng anyo, upang maging Katawan, Laman, ng ating Panginoong Hesukristo; ang alak na alay, nagbabago ng sustansya, bagamat nananatili ang anyo bilang alak, upang maging Dugo ng Panginoong Hesukristo. Si Hesus mismo, sa Kanyang Katawan, Dugo, Kaluluwa at PagkaDiyos, ang ating tinatanggap sa Banal na Komunyon, kaya nga, ayon kay San Josemaria Escriva, ito “ang sentro at ugat ng buhay ng isang Kristiyano”, the center and root of a Christian’s spiritual life (Christ is Passing By, No. 87); sa mga kataga naman ng Ikalawang Konseho sa Batikano, “the source and summit of Christian life”, ang “bukal at rurok ng buong buhay-Kristiyano”, bukal na pinagmumulan at tugatog na pinatutunguhan ng buhay-Kristiyano, habang tayo ay nasa daigdig (CCC, No. 1334; Lumen Gentium, No. 11).

Sa Lumang Tipan, mayroon nang paunang mga larawan ng Eukaristiya sa tinapay at alak na alay ni Melkizedek (Gen 14:18), sa korderong inihahain sa Hapunan ng Paskuwa (Ex 12, 13), at sa tinapay mula sa langit, manna, na naging pagkain ng mga Israelita habang naglalakbay sa ilang patungo sa lupang pangako (Ex 16). Sa kabilang dako, ang Eukaristiya ay siya namang paunang-tikim ng ating pakikisalo sa Piging ng Kasal ng Kordero ng Diyos sa Kanyang Sambayanan (Rev 19:9).

Sa Huling Hapunan ng Huwebes Santo sa pagtatag Niya ng Banal na Eukaristiya, dinala ng Panginoon ang kanyang mga apostol, sa mahiwagang paraan, sa kanyang pag-alay ng sarili sa Kalbaryo na mangyayari pa lamang kinabukasan, Biyernes Santo. Ganundin, sa isang mahiwagang paraan, sa Banal na Misa, tayo ay dinadala rin sa mismong pag-alay ni Hesus ng kanyang sarili sa Kalbaryo, na naganap humigit kumulang sa 2000 taon nang nakaraan, ayon din sa utos ng Panginoon: “Gawin ninyo ito bilang pag-alaala sa akin” (1 Cor 11:24); sapagkat, ayon sa Ebanghelyo ni San Juan, sinabi rin ni Hesus: “Tandaan ninyo: malibang kanin ninyo ang laman ng Anak ng Tao at inumin ang kanyang dugo, hindi kayo magkakaroon ng buhay” (Jn 6:53). Maaari ngang sabihing sina Eba't Adan ay napahamak sa pagkain nila ng bunga ng puno ng kaalaman ng mabuti at masama, fruit of the tree of the knowledge of good and evil; tayo naman ay maliligtas sa pagkain ng bunga ng puno ng Krus.

Pinakita ni Hesus na mayroon Siyang kapangyarihang gawing alak ang tubig sa kasalan sa Cana (Jn 2:1-11); may kapangyarihan din Siyang paramihin ang limang tinapay upang mapakain ang limanlibong kalalakihan (Jn 6:1-14); hindi rin dapat maging kataka-takang may kapangyarihan din Siyang baguhin ang tinapay at alak upang maging Katawan at Dugo Niya. Ito nga marahil ang dahilan kung bakit ang "Pagpapakain sa Limanlibo" ang nagbubukas ng Ikaanim na Kabanata ng Ebanghelyo ni San Juan, bilang pambungad sa pagpapahayag ni Hesus na Siya ang Pagkaing Nagbibigay-buhay.

“Sinabi ni Hesus, ‘Ako ang pagkaing nagbibigay-buhay’ (v. 35)… ‘Ako ang pagkaing nagbibigay-buhay na bumaba mula sa langit. Mabubuhay magpakailanman ang sinumang kumain nito. At ang pagkaing ibibigay ko sa ikabubuhay ng sanlibutan ay ang aking laman.’ Dahil dito’y nagtalutalo ang mga Judeo. ‘Paanong maibibigay sa atin ng taong ito ang kanyang laman upang kanin natin,’ tanong nila. Kaya’t sinabi ni Hesus, ‘Tandaan ninyo: malibang kanin ninyo ang laman ng Anak ng Tao at inumin ang kanyang dugo, hindi kayo magkakaroon ng buhay’…Sapagkat ang aking laman ay tunay na pagkain, at ang aking dugo, tunay na inumin’…Narinig ito ng kanyang mga alagad at marami sa kanila ang nagsabi, ‘Mabigat na pananalita ito; sino ang makatatanggap nito?’...Mula noo’y marami sa kanyang mga alagad ang tumalikod at hindi na sumama sa kanya.” (vv. 48-66).

Literal ang pakahulugan ng Panginoon sa Kanyang mga sinabi dito, at literal din itong naunawaan ng mga nakapakinig, kaya marami ang umalis at kaya nga hindi rin naman sila pinigilan ng Panginoon. Ngunit para sa atin, "Yamang sinabi ni Kristong Manunubos natin na ang inihahandog sa anyong tinapay ay tunay na Katawan Niya, laging itinuturo ng Simbahan ang paniniwalang ito…na sa konsagrasyon ng tinapay at alak ginagawa ang pagpapalit ng lahat ng sustansya ng tinapay sa sustansya ng Katawan ni Kristong ating Panginoon, at ang buong sustansya ng alak sa sustansya naman ng Kanyang Dugo. Ang pagbabagong ito ay marapat na tinatawag na ‘transustanyasyon’. (CCC, No. 1376).

Sabi nga ni San Josemaria, kung may dalawang taong nagmamahalan at hindi maiwasang magkakahiwalay, sila ay mag-iiwan ng tanda, recuerdo, sagisag ng pagnanais na manatiling malapit sa isa’t isa. Hanggang doon lamang, sapagkat sila ay tao lamang. Ngunit dahil ang Panginoong Hesukristo ay tunay na Diyos at tunay na tao, ang sagisag na kanyang iniwan ay hindi lamang tanda kundi katuparan at katunayan. Siya mismo, hindi lamang larawan Niya, ang nananatili sa atin. Pupunta Siya sa Ama, ngunit mananatili rin Siya sa atin sa Banal na Eukaristiya (cf. Christ is Passing By, No. 83).

O.C.P.A.J.PM.

Saturday, June 6, 2009

ANG BANAL NA SANTATLO

Bukas, Araw ng Linggo pagkatapos ng Pentekostes, ipagdiriwang ng Sambayanang Katoliko ang Dakilang Kapistahan ng Banal na Santatlo: Solemnity of the Most Holy Trinity, upang hikayatin ang lahat na pagmunimunihan ang pinakasentral na katotohanan ng pananampalatayang Kristiyano: na ang Iisang Diyos ay may Tatlong Persona. Sinasabi ng ating pananampalatayang Kristiyano: “Sumasamba tayo sa iisang Diyos na Santatlo…may tatlong Persona ngunit iisang Diyos” (Athanasian Creed). Sabi nga ni Hesus sa kanyang mga alagad bago Siya umakyat sa langit, “Humayo nga kayo at gawing mga alagad ang lahat ng bansa, at binyagan sila sa ngalan ng Ama at ng Anak at ng Banal na Espiritu” (Mt 28:19).

Lampas sa likas na kakayahan ng pag-iisip ng tao ang matuklasan ang katotohanang ito, na ang Diyos nga ay Tatlong Persona sa Iisang Diyos. Alam lamang natin ito dahil sa biyayang umiibayo sa kalikasan, supernatural grace, at sa kaloob na birtud ng pananampalataya: birtud na umiibayo sa kalikasan, supernatural virtue, na nagbibigay sa atin ng kahandaang laging sumang-ayon sa pahayag ng Diyos, dahil ang pahayag ay mula sa Diyos na hindi maaaring manlinlang o malinlang. Misteryo nga ang katotohanan ng Banal na Santatlo sapagkat hindi natin malalaman kung hindi inihayag ng Diyos at tinanggap nang pananampalataya; misteryo pa rin dahil, bagamat inihayag at tinanggap na, hindi pa rin lubos na makayanang unawain ng ating pag-iisip. Ganunpaman, bagamat misteryo, hindi naman maaaring balewalain na lang o tumigil na matapos sabihin ito. Kung ang pagpapakabanal ay paglago sa pag-ibig sa Diyos, kailangang may paglago tayo sa pagkilala sa Diyos. Paano naman natin masasabing iniibig ang isang hindi kilala, baka kung sinong iba na yon. At ano pa nga ba ang pagkilalang ito na hinahanap sa atin kundi pagkilala sa Diyos sa paraang nais Niya. Kaya rin naman inihayag ng Diyos ang Kanyang katalagahan bilang Tatlong Persona sa Iisang Diyos ay dahil nais Niyang kilalanin ito.

Ang tao ay nilikhang may pag-iisip, intellect sa wikang Ingles, upang unawain ang katotohanan. Bagamat ito ay espiritwal na kakayahan, sapagkat lumalagpas din naman sa mga materyal na bagay (may kakayahan tayong mag-isip ng mga bagay na hindi materyal, gaya ng walang hanggan), likas din ito sa tao na isang “sumasakatawang diwa”, espiritwal na diwa sa materyal na pangangatawan. Ang katuwang ng kakayahang espiritwal na ito ay ang ating kalayaang pumili, free will sa Ingles, upang makuha naman nating malayang kumiling, umibig, sa mabuti, sa bawat pagkakataon.

Pag-iisip at kalayaan, mga kakayahan ng espiritwal na diwa ng tao. Pag-iisip, likas na nakatakda sa pag-unawa ng katotohanan; kalayaan, sa pagpili, pag-ibig sa mabuti. Masasabi rin, marahil, na ito ay upang, sa buong materyal na sansinukob, magkaroon ng isa man lamang na uri ng nilikha, ang tao, na may kakayahang kilalanin ang Diyos nang may pag-unawa at kakayahan ding malayang kilingan, ibigin, ang Diyos. Wala ring pag-ibig kung hindi malaya ang pagpili. Ngunit dahil naman sa ang Diyos ay lubos na umiibayo sa lahat ng nilikha, at dala pa rin ng depektibong kalikasang mana natin mula kina Adan at Eba, hindi natin kayang kilalanin at ibigin nang sapat ang Diyos kung walang tulong ng grasya mula sa Kanya. Ngunit dahil may grasya, tungkulin nating pakilusin din ang likas na kakayanan upang lumago sa pagkilala at pag-ibig sa Diyos. Walang kabuluhan ang buhay ng tao sa daigidig, hindi natin magiging kaisa ang Diyos sa kaligayahang walang-hanggan, kung walang sapat na pagkilala at pag-ibig sa Diyos sa katapusan ng ating buhay sa mundo.

Sa pagsisikap na maragdagan ang ating pag-unawa sa misteryo ng Tatlong Persona sa Iisang Diyos, sinasabing ang pagkakatangi ng Tatlong Persona ay nasa pakikipag-ugnayan, relations sa wikang Ingles: Ang Diyos Ama ay Ama sa pakikipag-ugnayan sa Anak, paternity sa wikang Ingles; ang Diyos Anak ay Anak sa pakikipag-ugnayan sa Ama, filiation sa wikang Ingles; at ang Banal na Espiritu sa pakikipag-ugnayan sa Ama at Anak, bilang isang prinsipyong pinagmulan Niya, at ang tawag sa pagmumula na ito ng Banal na Espiritu ay spiration, sa Ingles, parang paghinga mula sa Ama at Anak. Ang Diyos ay pag-ibig (1 Jn 4:8, 16) dahil may pakikipag-ugnayan sa Kanyang panloob na buhay. Sinasabi ring ang Diyos Ama ay Diyos na nakakikilala sa Kanyang Sarili; at ang Diyos Anak ang pagkakilala ng Diyos Ama sa Sarili, ang larawan ng Diyos sa Kanyang Sariling Isip, ang kanyang Salita. Diyos ang Nag-iisip, kaya ang Kanyang Salita o Kaisipang tumutukoy sa Sarili ay hindi maaaring anino lamang kundi Siya Mismo. Kaya nga sinasabi ni San Juan sa pambungad ng kanyang ebanghelyo, “Sa simula ay naroon na ang Salita; at ang Salita ay kasama ng Diyos; at ang Salita ay Diyos” (Jn 1:1) In the beginning was the Word, and the Word was with God, and the Word was God. At dahil din ang Salitang ito ng Diyos ay kaganapan ng Mabuti, ganap na pag-ibig ang namamagitan sa Diyos Ama at Diyos Anak, at ang pag-ibig na ito ang Banal na Espiritu. Ang buhay-kristiyano ay isang paanyaya at paglago sa pakikibahagi sa panloob na pagkikilanlan at pag-iibigan ng Tatlong Persona ng Banal na Santatlo.

Bagamat may Tatlong Persona, iisa pa rin ang Diyos; hindi maaaring humigit sa isa sapagkat, kung may kapantay, hindi na kataas-taasan sa lahat, hindi totoong diyos.

Iisa lang ang Diyos na kumikilos sa labas ng Sariling PagkaDiyos, bagamat sa ating pananalita ay may mga pagkilos na sinasabi nating naa-angkop sa Diyos Ama, mayroong nababagay sa Diyos Anak, at mayroon din sa Banal Espiritu. Sabi nga ni San Pablo: “Ibat iba ang uri ng mga kaloob, ngunit isang Espiritu; at ibat iba ang uri ng paglilingkod, ngunit isang Panginoon; at ibat iba ang uri ng mga gawa, ngunit isang Diyos, na gumagawa ng lahat sa lahat” (1 Cor 12:4). Ang mga Kaloob, gifts, ay angkop sa Banal na Espiritu; ang Paglilingkod, ministries, ay angkop sa Panginoong Hesus, Diyos Anak na naging tao rin; at ang mga Gawa, works, paglikha at pagpapanatili ng lahat sa kaayusan, angkop sa Diyos Ama.

Sana ay lalo nating matutunang makita at ayunan ang pagkilos ng Banal na Santatlo sa ating mga buhay.

O.C.P.A.J.P.M.